คำสั่งควบคุมการทำงาน
คำสั่งที่ใช้ในการควบคุมการทำงานของโปรแกรม ประกอบด้วยกลุ่มคำสั่ง 2 กลุ่ม คือ
- คำสั่งในการตัดสินใจ (Selection)
- คำสั่งในการวนรอบ (Iteration)
1. คำสั่งในการตัดสินใจ (Selection)
เป็นกลุ่มคำสั่งที่ใช้สำหรับการตัดสินใจเพื่อเลือกเงื่อนไขต่าง ๆ ภายในโปรแกรม เพียงเงื่อนไขเดียวมาทำงาน ได้แก่ คำสั่ง if และ switch ซึ่งชุดคำสั่งแบบนี้ในจาวาสคริปต์จะมีอยู่ 4 ลักษณะดังนี้
1.1 คำสั่ง if
if เป็นการกำหนดให้โปรแกรมทำงานเมื่อเงื่อนไขที่ระบุหลัง if เป็นจริง โดยมีรูปแบบของประโยค ดังนี้
|
1.2 คำสั่ง if...else
if..else เป็นการกำหนดเงื่อนไขเพิ่มขึ้นมาจาก if โดยมีความหมายคือ ถ้ามีเงื่อนไขหลัง if ไม่เป็นจริง โปรแกรมจะทำงานมาที่ else แทน ซึ่งมีรูปแบบคำสั่ง ดังนี้
|
1.3 คำสั่ง if...else if...else
if..else if..else เป็นการกำหนดเงื่อนไขที่ซ้อนขึ้นมาจาก if โดยมีความหมาย คือ ถ้าเงื่อนไข if ไม่เป็นความจริง โปรแกรมจะทำการตรวจสอบเงื่อนไขหลัง else if ต่อไป ถ้าหากว่าเงื่อนไขไม่ตรงกับทั้ง if และ else if โปรแกรมจะเข้ามาทำงานใน block ของ else ที่กำหนดไว้ มีรูปแบบของประโยคคำสั่ง ดังนี้
|
1.4 คำสั่ง switch
switch เป็นคำสั่งที่คล้าย ๆ กับ if..else if ..else คือ ถ้าเงื่อนไดเป็นจริงที่เงื่อนไขใด ก็จะทำตามคำสั่งหลังเงื่อนไขนี้ มีรูปแบบของประโยคคำสั่ง ดังนี้
|
2. คำสั่งในการวนรอบ (Iteration)
เป็นคำสั่งที่มีการทำงานซ้ำกันหลาย ๆ ครั้ง จนกว่าจะครบตามเงื่อนไขที่กำหนด การทำงานแบบวนรอบจะช่วยลดจำนวนโค้ดคำสั่งที่ต้องเขียนซ้ำ ๆ ช่วยให้โปรแกรมสั้นและประมวลผลได้เร็วขึ้น ซึ่งชุดคำสั่งแบบนี้ในจาวาสคริปต์มีอยู่ 3 ลักษณะ ดังนี้
2.1 การวนรอบในรูปแบบ for
การวนรอบในรูปแบบของ for นี้ จะเป็นการวนรอบที่เราต้องกำหนดค่าเริ่มต้นในการวนรอบ เงื่อนไขในการตรวจสอบ หากเป็นจริงโปรแกรมจะทำการวนรอบต่อไป และกำหนดการเปลี่ยนแปลงค่าของค่าเริ่มตน เพื่อให้การวนรอบมีการสิ้นสุดการวนรอบ ดังตัวอย่าง
|
จากตัวอย่าง เป็นการวนรอบจำนวน 5 รอบ โดยเราทำการกำหนดค่าเริ่มต้นไว้ที่เลข 1 และให้ตัวแปร i มารับค่าเริ่มต้นนี้ไว้ จากนั้นเป็นเงื่อนไข ในที่นี้เรากำหนดเงื่อนไขว่า หากค่าของ i ยังมีค่าน้อยกว่าหรือเท่ากับ 5 ให้โปรแกรมนี้ทำการวนรอบต่อไป แต่หากค่าของ i มากกว่า 5 ก็จะหยุดการวนรอบนี้ สำหรับการเปลี่ยนแปลงค่าเริ่มต้น เรากำหนดให้ทุกครั้งที่มีการวนรอบค่าของ i จะเพิ่มขึ้นทีละ 1 ผลจากการทำงานของโปรแกรมตัวอย่างจะแสดงค่าออกมาดังนี้
ภาพที่ 2.8 ผลการทำงานของโปรแกรมตัวอย่างการวนรอบแบบ for |
2.2 การวนรอบในรูปแบบ while
การวนรอบในรูปแบบของ while นี้เป็นการวนรอบโดยที่เรากำหนดเงื่อนไขในการวนรอบลงไป หากเงื่อนไขที่กำหนดไว้ยังมีค่าเป็นจริง (True) อยู่การวนรอบนั้นจะดำเนินต่อไป ดังตัวอย่างต่อไปนี้
|
จากตัวอย่าง เป็นการวนรอบจำนวน 5 รอบและจะมีการทำงานรูปแบบเงื่อนไขต่าง ๆ เช่นเดียวกับรูปแบบของ for ดังภาพ
ภาพที่ 2.9 ผลการทำงานของโปรแกรมตัวอย่างการวนรอบแบบ while |
2.3 การวนรอบในรูปแบบ do...while
การวนรอบในรูปแบบของ do..while มีการทำงานที่คล้ายกับประโยค while แต่จะแตกต่างกันตรงที่ do..while จะมีการทำงานใน Block คำสั่ง 1 ครั้ง ก่อนตรวจสอบเงื่อนไขเพื่อทำการวนรอบดังตัวอย่างต่อไปนี้
|
จากตัวอย่าง เป็นการวนรอบที่มีเงื่อนไขที่เป็นเท็จตั้งแต่ต้น คือ ในตัวอย่างกำหนดเงื่อนไขไว้ว่า หาก i มากกว่า 2 ให้ทำงานในการวนรอบ แต่ค่าเริ่มต้นที่กำหนดให้ i คือ 1 ฉะนั้น ค่า i จึงน้อยกว่า 2 และทำให้เงื่อนไขเป็นเท็จและไม่เกิดการวนรอบแต่โปรแกรมก็ยังทำงานใน Block คำสั่งของ do...while 1 ครั้ง ผลที่ได้คือ
ภาพที่ 2.10 ผลการทำงานของโปรแกรมตัวอย่างการวนรอบแบบ do..while |
ตัวอย่าง
1. โปรแกรมทำงานแบบลำดับ (sequence.html)